دانشمندان با یافتن اینکه یک داروی تأیید شده ضد افسردگی میتواند تخریب غضروفهای مفاصل را متوقف یا حتی معکوس کند، مسیر جدید امیدوارکنندهای را در درمان بیماری آرتروز کشف کردهاند.
دانشمندان به دلیل اینکه بیماری تخریبگر آرتروز به تدریج غضروفهای مفاصل را فرسوده میکند و درد زیادی را برای مبتلایان ایجاد میکند، در حال جستجو برای درمانهای آن هستند. اکنون محققان دانشگاه ایالتی "پنسیلوانیا" در این جستجو به یک داروی تأیید شده ضد افسردگی رسیدهاند که در مراحل این بیماری تداخل ایجاد میکند، پیشرفت آن را متوقف میکند و حتی باعث ترمیم مجدد غضروفها میشود.
این یافته که ممکن است اولین درمان قطعی برای بیماری آرتروز باشد، بر پایه آنزیمی به نام "گیرنده کیناز 2 جفت شده با پروتئین جی"(GRK2) است. محققان از طریق تحقیقات قبلی ثابت کرده بودند که فعالیت این آنزیم نقشی اساسی در نحوه تکثیر سلولها در بیماریهای قلبی و کلیوی دارد که این موارد با نحوه رشد پاتولوژیک سلولهای غضروف که منجر به آرتروز میشود، موازی است. دانشمندان این فرآیند را "هایپرتروفی کوندروسیت"(chondrocyte hypertrophy) نامیدهاند، اما نمیتوانستند دلایل آن را مشخص کنند.
محققان احتمالا اکنون به پاسخ آن رسیدهاند. آنها با کاوش در فعالیت "GRK2" در بیمارانی که از آرتروز یا صدمات حاد مفصلی رنج میبرند، شروع به یافتن سطح بالایی از این آنزیم در سلولهای غضروفی کردند. در نهایت نیز مشخص شد که این آنزیم نقشی اساسی در تخریب غضروف ایفا میکند و سلولها را به جای حفظ سلامت غضروف، به سمت نابودی غضروف سوق میدهد.
"فادیا کمال" استادیار ارتوپدی و توانبخشی در کالج پزشکی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا توضیح میدهد: به عبارت دیگر، سلولها سیگنال بدی برای از بین بردن غضروف دریافت میکنند.
در مرحله بعدی، محققان با مهندسی ژنتیکی موشها، ژن "GRK2" را در سلولهای غضروفی آنها حذف کردند و دریافتند که این کار از "هایپرتروفی لوندروسیتها" جلوگیری میکند، پیشرفت آرتروز را متوقف میکند و حتی موجب بازسازی غضروفها می شود.
محققان در آزمایشی دیگر، موشها را با داروی ضد افسردگی تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) به نام "پاروکستین"(paroxetine) که مهار کننده قوی "GRK2" است، درمان کردند و همین اثرات را مشاهده کردند.
"کمال" میگوید: ما دریافتیم که "پاروکستین" میتواند سلولهای غضروف را به حالت طبیعی برگرداند و سطح غضروف را بازیابی و حفظ کند.
همچنین آزمایشهای دیگری روی غضروف کشت شده از بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار گرفتند، مجدداً نشان داد که "پاروکستین" میتواند "هایپرتروفی کندروسیت" و تخریب غضروف را متوقف کند.
دانشمندان با توجه به این نتایج امیدوار کننده امیدوارند که به زودی از FDA برای آزمایشات بالینی مجوز بگیرند.
"کمال" میگوید: اگر این آزمایش مثبت باشد، ما یک راه حل جدید برای مشکل قدیمی سایش مفاصل در بدن به دلیل تخریب و از بین رفتن غضروفها پیدا کردهایم.
این تحقیق در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است.