دوره بارداری یکی از دوران شگفت‌انگیز و جذاب در طول زندگی یک زن است و تغییرات بسیاری را در بدن و زندگی او به وجود می‌آورد. در طول این دوره بدن مادر به دلیل افزایش هورمون استروژن و پروژسترون تغییرات ناگهانی و چشمگیری را تجربه می‌کند. خستگی و افزایش سایز بدن از جمله تغییراتی است که همه مادران در انتظارش هستند، ولی برخی از تغییرات مانند وضعیت پوست در بارداری می‌تواند برای مادر نگران‌کننده باشد و ظاهر او را تحت تأثیر قرار دهد. با اطلاع از برخی روش‌های مراقبت پوست در بارداری می‌توانید آسیب به پوست و علائم ماندگار را به حداقل برسانید و دوران بارداری را برای خود شیرین‌تر کنید.
نگهداری از مو در دوره بارداری
در دوره بارداری موها پرپشت‌تر و براق‌تر از قبل خواهند بود و دلیل آن به هورمون‌های حاملگی باز می‌گردد. این هورمون‌ها سرعت ریزش مو را کاهش می‌دهند و به همین دلیل حجم موها بیشتر از همیشه به نظر می‌رسند. در طول دوره بارداری ۹۵ درصد از حجم مو رشد می‌کند ولی بعد از زایمان و تولد نوزاد، مقدار زیادی از این موها دچار ریزش می‌شوند. زمانی که سطح هورمون‌ها به حد نرمال خود باز می‌گردند، هر آنچه در طول دوره بارداری افزایش پیدا کرده بود، کاهش پیدا می‌کند و رشد مو نیز در این دسته قرار می‌گیرد. برای مراقبت از موهای خود از مکمل‌های غذایی حاوی بیوتین، ویتامین ث و ترکیب آمینو اسیدها استفاده کنید تا به استحکام، سلامت و ثبات بیشتر مو کمک کنند.
افزایش موهای زائد بدن
درست است که افزایش مو در سر به دلیل هورمون‌های بارداری باعث زیباتر شدن شما می‌شوند، ولی زمانی که موها در قسمت‌های ناخواسته مانند شکم، صورت، نوک سینه و کمر رشد کنند، شرایط چندان خوشایند نیست. نگران این موهای زائد نباشید چون موقت هستند و تا شش ماه بعد از تولد جنین از بین می‌روند. شیو کردن، وکس یا حتی الکترولیز در دوران بارداری مشکلی به وجود نمی‌آورد.
لکه‌های تیره پوست در بارداری
ملاسما یا ماسک بارداری نوعی مشکل پوستی است که در اثر تشکیل لکه‌های تیره روی پیشانی، بالای لب و گونه‌ها به وجود می‌آید. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که افزایش سطح استروژن بدن تولید ملانین اضافی را تحریک می‌کند، این حالت حدود ۷۵ درصد از زنان باردار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ملاسما در زنانی که پوست تیره‌تر دارند، رایج‌تر است. از آنجایی که استفاده بسیاری از ترکیبات روشن کننده پوست در طول دوره بارداری و شیردهی پیشنهاد نمی‌شود، راهکار خاصی برای درمان این لکه‌ها بعد از ظهورشان وجود ندارد. با وجود آنکه نمی‌توان از ملاسما به طور کامل جلوگیری کرد، ولی استفاده از کرم ضد آفتاب می‌تواند اثراتش را محدود کند. زمانی که پوست در معرض اشعه فرابنفش قرار می‌گیرد، ممکن است رنگ‌دانه‌های ناخواسته‌ای تشکیل شود که شرایط پوستی شما را بدتر کند. خبر خوبی که باید در رابطه با ملاسما بشنوید این است که تغییر رنگ و لکه‌های پوستی موقت هستند و بعد از تولد نوزاد کم کم محو می‌شوند.
خط عمودی بارداری روی شکم
خط عمودی قهوه‌ای و تیره رنگ از زیر ناف به سمت پایین تشکیل می‌شود و حدود ۷۵ درصد زنان باردار را درگیر می‌کند. هورمون‌هایی که باعث به وجود آمدن ملاسما می‌شوند، این خط شکمی را هم ایجاد می‌کنند. زمانی که تولید ملانین در دوره بارداری افزایش پیدا می‌کند، معمولاً در سه ماهه دوم پوست این ناحیه از بدن تیره‌تر می‌شود. اگر خط شکمی به طور کامل از بین نرفت، می‌توانید بعد از بارداری و شیردهی از کرم‌های سفید کننده پوست حاوی هیدروکینون استفاده کنید. این مشکل پوستی نیز قابل پیشگیری نیست، ولی استفاده از کرم ضد آفتاب می‌تواند از وخیم شدن اوضاع جلوگیری کند.
رگ‌های عنکبوتی در بارداری
هورمون‌های بارداری و شکم بزرگ شده در این دوران باعث افزایش فشار بر رگ‌های خونی می‌شوند و آنها را بزرگ‌تر می‌کنند. این مسئله باعث به جا ماندن علائم عنکبوت شکل در سطح پوست پا، بازو، بالاتنه بدن و حتی صورت می‌شوند و به نام رگ‌های واریسی یا رگ‌های عنکبوتی معروف هستند. نشانه‌ها ممکن است با توجه به میزان تحرک شما شدیدتر شود. به عنوان مثال اگر برای مدت طولانی بایستید، مقدار رگ‌های عنکبوتی افزایش می‌یابد. پس بهتر است زمانی را برای نشستن و بالا گرفتن پاهای خود در نظر بگیرید. به وجود آمدن رگ‌های عنکبوتی در دوران بارداری هم درمانی ندارند ولی می‌توانید با استفاده از کانسیلر، علائم را بپوشانید و بعد از زایمان آنها را با لیزرتراپی از بین ببرید.
جوش‌های بارداری
متأسفانه در بعضی زنان تأثیرات هورمونی موجب تولید بیشتر چربی پوست می‌شود. همین مسئله منافذ پوستی را می‌بندد و در نتیجه آکنه به وجود می‌آید. در برخی از زنان باردار جوش صورت از اولین ماه دیده می‌شود و حتی تا بعد از زایمان نیز ادامه پیدا می‌کند. بدون توجه به مرحله بارداری خود، بهترین روشی که می‌توانید برای داشتن پوست سالم و تمیز در نظر بگیرید دنبال کردن یک برنامه مراقبتی مناسب برای پوست در بارداری است. روزی دو بار پوستتان را تمیز کنید و به سراغ محصولاتی بروید که بدون چربی و غیر جوش زا (غیر کومدون زایی) باشند. از ترکیبات مبارزه با جوش مانند بنزویل پر اکسید و سالیسیلیک اسید تا بعد از دوران بارداری و شیردهی پرهیز کنید. استفاده از داروهایی مانند آکوتان، رتین آ و تتراسایکلین هم در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر آکنه و جوش در دوران بارداری به نگرانی اصلی شما تبدیل شده است، از پزشک خود بخواهید تا درمان امن برای این دوره را برایتان تجویز کند.
مشکل پوستی روزاسه
گاهی التهاب حاصل از تورم رگ‌های خونی در سطح پوست باعث به وجود آمدن گونه‌های سرخ می‌شود که به نام روزاسه معروف است. علت اصلی روزاسه ناشناخته است ولی گفته می‌شود این مشکل در نتیجه ترکیبی از عوامل ارثی و محیطی به وجود می‌آید. گاهی افراد نمی‌دانند وضعیتی که به آن دچار شده‌اند چه نامی دارد و به آن توجه نمی‌کنند. روزاسه توسط عوامل مختلفی مانند غذا و نوشیدنی‌های داغ، ادویه، الکل، دمای بسیار گرم و سرد، نور خورشید، استرس، ورزش، حمام داغ و سونا تشدید می‌شود. از آنجایی که بدن زنان در طول دوره بارداری تغییرات زیادی را تجربه می‌کند، ممکن است استرس زایمان باعث به آمدن روزاسه شود. پزشکان برای درمان این حالت از داروهای موضعی و خوراکی یا لیزرتراپی استفاده می‌کنند. پس برای انتخاب روش بی‌خطر در دوره بارداری با پزشک مشورت کنید.
زوائد یا تگ‌های پوستی
اگر ناگهان مشاهده کردید قسمتی از پوستتان به صورت زائده در آمده و آویزان شده است، نگران نشوید. هورمون‌های بارداری می‌توانند تولید سلول‌های پوستی را افزایش دهند و همین مسئله باعث به وجود آمدن پلیپ‌های کوچک در قسمت‌هایی از پوست شود که در اصطکاک با لباس قرار دارد. این زائده‌ها بی‌ضرر هستند و بعد از زایمان پزشک پوست می‌تواند به راحتی آنها را از بین ببرد.
ترک‌های پوستی
این ترک‌های پوستی خطی شکل در ۵۰ تا ۹۰ درصد زنان دیده می‌شود ولی در دوره بارداری رایج‌تر است. این خطوط زمانی به وجود می‌آید که بدن زنان سریع‌تر از آنچه پوست بتواند با آن همگام شود، در حال رشد کردن و بزرگ شدن است. ترک‌های پوستی ممکن است به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا بنفش باشند و به طور عمده روی شکم، سینه‌ها و ران ظاهر می‌شوند. برخی از افراد از لحاظ ژنتیکی نسبت به ایجاد ترک پوستی مستعدتر از دیگران هستند. برای جلوگیری از ترک پوست در بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
