اسم گرما و مردم خون گرم جنوب، فرهنگی دارند که گستره ی آن از خوزستان تا هرمزگان ادامه دارد و این تنوع فرهنگی لیستی از بهترین و خوشمزه ترین غذاهای ممکن را پیش روی شما می گذارد.

غذای جنوبی یعنی لمس گرمای جنوب و لذت از مزه ها و ادویه های مختلف جنوب ایران.

سبک آشپزی در جنوب ایران به مانند هر حوزه ی مکانی دیگر در ایران مشخصه های خود را دارد که می توان به ادویه های خاص و معمولا تند و غذاهای دریایی اشاره کرد.


در ادامه ی این مطلب از نارگیل طب با ما همراه باشید تا ۱۶ بهترین غذای جنوب ایران را برای شما بیاوریم.


  1. قلیه ماهی

 

قطعا گل سر سبد غذاهای جنوبی؛ قلیه ماهی است که احتمالا اگر آن را امتحان هم نکرده باشید، اسمش را قطعا شنیده اید. قلیه ماهی ترکیبی از سبزی های معطر خورشتی است که به همراه ماهی سرو می شود.

قلیه را به همراه میگو هم درست می کنند که به آن قلیه میگو می گویند.

بسیار مهم است که از چه ماهی برای قلیه ماهی استفاده می کنید و هر ماهی را نمی توان در قلیه ماهی استفاده کرد. این موضوع در استان خوزستان و بوشهر و هرمزگان با هم متفاوت است.

  • ماهی قلیه در خوزستان: میش ماهی و هامور
  • ماهی قلیه در بوشهر: سرخو و همار
  • ماهی قلیه در هرمزگان: ماهی شیر و زبیدی

قلیه هر یک از مناطق جنوب ایران طعم و رنگ خود را دارد و نمی توان بین آن ها داوری کرد.

موادی که معمولا برای پخت قلیه ماهی استفاده می شود:

  • رب انار
  • سبزی قلیه (شبلیله و گشنیز)
  • فلفل
  • نمک
  • تمبر هندی
  • زردچوبه
  • سیر

  1. سمبوسه

سمبوسه و فلافل، مشهور ترین غذاهای جنوبی هستند که شاید دیگر فقط غذای مختص جنوب نباشند، اما لطف خوردن سمبوسه در آبادان را نمی شود با هیچ چیز عوض کرد.

فرق سمبوسه جنوب ایران با سمبوسه ای که در هر جای دیگر درست می شود شاید یک نکته باشد!

جنوبی ها برای غذاهای محلیشان به شدت احترام قائل هستند و این موضوع دلیل اصلی تفاوت بین سمبوسه جنوب با سمبوسه های دیگری است که تا حالا خورده اید.

سمبوسه در اصل غذایی عربی است که شاید زادگاه آن لبنان باشد ولی امروزه تقریبا در بیشتر کشورهای خاورمیانه حضور دارد.

موادی که در این غذا استفاده می شود می تواند مثل مواد داخل پیراشکی تغییر کند و دست آشپز برای پخت سمبوسه باز است. دو عضو اصلی آن نان مخصوص و پوره سیب زمینی و ادویه مخصوص سمبوسه است.

فراموش نکنید که سمبوسه خوزستان باید تند باشد و تند و آتشین بودن آن یکی از ویژگی های اصلی آن است.


  1. قیمه بوشهری

تنوع قیمه در سراسر ایران آنقدر زیاد است که شاید لیست کردن قیمه های ایرانی به 20 برسد. یکی از جذاب ترین غذاهای جنوبی هم؛ قیمه بوشهری است.

قیمه بوشهری؛ صفای مردم مهمان نواز و بی نظیر بوشهر است که مزه ی آن تا ابد در ذهن شما باقی خواهد ماند. قیمه بوشهری یک نوع قیمه است که گوشت قیمه را در آن به شکل له شده است و این خاصیت باعث کشدار شدن قیمه شده است.

موادی که در قیمه بوشهری استفاده می شود، شامل موارد زیر است:

  • گوشت کاملا پخته (له شده)
  • سیب زمینی
  • زعفران
  • لپه
  • رب
  • پودر لیمو عمانی
  • پودر دارچین
  • زیره

مردم بوشهر، قیمه بوشهری را با شکرپلو میل می کنند که یک نوع پلوی بوشهری است و اگر بخواهیم در یک جمله آن را توصیف کنیم، تقریبا پلو با طعم و رنگ شله زرد است.

شکر پلو  شیرین است و برای کسانی که ترجیح بر خوردن غذای شیرین و شور با هم را ندارند، شاید قیمه بوشهری و شکرپلو خیلی ترکیب مطبوعی نباشد.


  1. دوپیازه میگو

میگو یعنی معنای غذای جنوبی و تفسیر فرهنگ غذایی جنوب ایران. تمام غذاهایی که تا الان با میگو خورده اید را کنار بگذارید و بچسبید به این غذای اصیل جنوبی که در هیچ جای دیگر ایران آن را پیدا نمی کنید.

غذایی بسیار ساده اما بی نظیر که مواد تشکیل دهنده ی آن فقط میگو، پیاز، رب گوجه فرنگی و ادویه مخصوص میگو است.

این غذا را با چلو و یا نان مصرف می کنند و لذت یک بار امتحان کردن آن قطعا شما را تا آخر عمر برای تکرار این لذت به جنوب می کشاند.


  1. فلافل

فلافل هم برادر تنی و خونی سمبوسه است و پرچم داران غذای جنوبی در تمام ایران هستند. وقتی اسم از فلافل می آید قطعا پسوند آبادانی هم به همراه آن خواهد آمد.

هر جایی که بخواهد بیشتر از فلافل خود تعریف کند این شجاعت را باید به جان بخرد که بگوید فلافل آبادانی میفروشد.

فلافل هم در اصل غذایی جهانی است که شاید در تمام خاورمیانه شما در هر شهری مغازه ای را پیدا کنید که روی تابلو اش نوشته باشد، فلافل داغ.

فلافل از نخود خیس خورده و سیر و ادویه فلافل درست می شود و در جنوب ایران معمولا با سس انبه سرو می شود که یک نوع سس بسیار خوشمزه و شور مزه است.


  1. دال عدس

دال عدس یا همان عدس قرمز یک نوع عدس است که از عدس معمولی کوچکتر و به رنگ قرمز است که در جنوب ایران از این نوع عدس به همراه بلغور و یا برنج شکسته یک نوع سوپ درست می کنند که برخی مواقع هم به عنوان خورشت از آن استفاده می شود.

در برخی مناطق با اضافه کردن گوشت به دال عدس، ان را به همراه چلو سرو می کنند.

دال عدس جنوبی اصیل بسیار تند است و مزه ی بی نظیر و منحصر به فردی دارد که باید به دست یک جنوبی پخته شود تا به معنای واقعی آن پی ببرید.

موادی که برای تهیه دال عدس استفاه می شود عبارتند از :

  • دال عدس
  • رب
  • ادویه
  • برنج شکسته و یا بلغور گندم

  1. نان چم چمو

نان چم چمو یک نوع نان جنوبی است مثل تمامی نان های دیگر. این نان جنوبی زاده ی استان هرمزگان و شهرهای بندرعباس و قشم است که تقریبا در تمامی نقاطی بومی ایران به شکلی این نان پخته می شود.

مواد تشکیل دهنده ی نان چم چمو عبارتند از:

  • آرد
  • آب
  • تخم مرغ
  • شکر

که پس از آماده شدن خمیر در داخل روغن داغ سرخ می شود.

از این نان به عنوان صبحانه و عصرانه استفاده می شود که به همراه چایی ترکیبی فراموش نشدنی برای شما می سازد.


  1. بلالیت

بلالیت هم به مانند نان چم چمو یکی از میان وعده های جنوبی است که طعمی شیرین دارد. ماده ی اصلی تشکیل دهنده ی بلالیت، ماکارونی و یا رشته ورمیشل است که به همراه زعفران، شکر، شیره خرما، هل و گلاب درست می شود.

این شیرینی جنوبی، به هنگام صبح خیلی بیشتر رایج است و معمولا بسیاری آن را یک صبحانه ی جنوبی می دانند.

در بسیاری مناطق جنوب ایران، بلالیت را به همراه تخم مرغ سرخ شده سرو می کنند.


  1. نافله

بعضی از غذاهای جنوب ایران را باید در جنوب امتحان کرد و باید دست پخت خود مردم استان های جنوب ایران را چشید تا به معنای واقعی آن پی برد.

نافله خوزستانی یکی از غذاهایی است که هر وقت که به خوزستان سر زدید باید در رستوران های محلی آن را امتحان کنید.

مواد تشکیل دهنده نافله:

  • آرد نخود
  • گوشت چرخ کرده
  • سرکه
  • شکر
  • نمک
  • پیاز
  • زردوچوبه
  • فلفل
  • نعنا

این غذا تقریبا به کوفته شباهت زیادی دارد، اما با طعم و بوی ادویه جنوب که هر کسی را مست خود می کند.


 

  1. آش آبادانی

هرکسی که حتی یک بار هم به خوزستان و یا بندر دیلم سفر کرده باشد آش این مناطق را امتحان کرده است. اما آش آبادانی گل سر سبد آش های جنوب ایران است.

آشی که شباهتی زیاد به آش شله قلم کار دارد ولی ادویه های مخصوص آش جنوبی که در آن به کار برده شده است، ترکیبی بی نظیر می سازد که تا کنون مزه آن را نچشیده اید.

بوی ادویه آبادان و عطر پیاز داغ روی آش، شما را مجاب می کند که بار دیگر هم به جنوب بیایید تا آش محلی جنوب را امتحان کنید.


  1. اوپیوزی

اسم این غذا قطعا به شما نشان می دهد که قرار است چه غذایی را امتحان کنید، آوپیوزی که به معنای آب پیازی است، پس باید انتظار غذایی با پیاز زیاد داشت.

شاید برای کسانی که میل به خوردن پیاز پخته ندارند، این میل ایجاد شود که این غذا را امتحان نکنند اما این بزرگترین اشتباه شما خواهد بود.

آوپیوزی که اصالتا غذای دزفولی است، بسیار بافتی شبیه به اشکنه دارد که یک نوع سوپ غلیظ به حساب می آید. این غذای جنوبی از مواد زیر تهیه می شود:

  • پیاز خلالی شده
  • نمک، فلفل و زردچوبه
  • رب انار
  • تخم‌مرغ
  • نان برای تریت

این غذا را مثل آبگوشت با نان خرد شده مصرف می کنند که بسیار خوشمزه و بی نظیر است.


 

  1. مهیاوه و سوراغ

مهیاوه که به معنای ” ماهی آب” نوعی سس است که خاصه برای استان هرمزگان است و از ماهی ساردین تهیه می شود که ترکیب آن به همراه نان محلی هرمزگان، حتما شما را متعجب خواهد کرد.

این سس را از خشک کردن ماهی متو هرمزگان به همراه ترکیبی از آب و آویشن و خردل و زیره و نمک درست می کنند و اگر مسیر شما به هرمزگان خورد، حتما باید آن را امتحان کنید.

مهیاوه را با نان های محلی میل می کنند و این ترکیب بی نظیر در سفره ی مردم خیلج فارس نقش مهمی دارد.


  1. سوراغ

قطعا سواحل قرمز  جزیره هرمز را دیده اید. مردم هرمز از خاک جزیره هرمز، سسی درست می کنند که به آن سوراغ می گویند.

مواد تشکیل دهنده سس سوراغ:

ماهی ساردین

خاک سرخ هرمز

آب نارنج

برگ لیمو

شاید این ترکیب خیلی برای شمایی که اولین بار است آن را می شنوید عجیب باشد، ولی در استان هرمزگان از این سس و همچنین مهیاوه بر روی نان می ریزند و صحبت هایی درباره ی خواص آن ها هم وجود دارد.


  1. دمی لخلاخ

این غذا به همراه قیمه بوشهری، دو غذای اصیل بوشهری هستند که باید اولین کاری باشند که به هنگام رفتن به بوشهر به آن فکر می کنید، باشند. در گویش بوشهری، دمی به معنای پلو است و این غذا هم یک نوع پلو به همراه ماهی است.

ماهی که در این غذا از آن استفاده می شود ماهی شیر است که یکی از لذیذترین و پرطرفدار ترین ماهی های خلیج فارس است.

موادی که برای تهیه دمی لخلاخ استفاده می شود در ادامه آورده ایم:

  • فیله ماهی شیر
  • سیر
  • شوید، گشنیز،شنبلیله
  • زردوچوبه و فلفل
  • برنج
  • پیاز

  1. خوراک خرچنگ

خرچنگ یکی از منابع غنی کلسیم و فسفر است و مردم جنوب ایران معمولا خرچنگ و میگو را همیشه در برنامه ی غذایی خود دارند. خوراک سینگو یا همان خرچنگ در استان های جنوبی ایران بسیار پرطرفدار است.

موادی هم که برای پختن خرچنگ استفاده می شود فقط و فقط فلفل قرمز و سرکه و نمک است تا هم مزه ی زخم خرچنگ را ببرد و هم اینکه مزه گوشت خرچنگ غالب باشد.


منبع شادیما